Sessiz okumak, 11 klas

Taras Grigoryeviç Şevçenko

         Taras Grigoryeviç Şevçenko – Ukraynanın anılmış poeti. Duudu fevralin 25-dä 1814 yılda Kiev guberniyasının Zvenigorodskiy uyezdın Morinţı küüyündä. Onun aylesi zengin Engelgardta çırakmış. Açan Taras Şevçenko tamannamış iki yaşını, onun aylesi Kirilovka küüyünä geçmiş yaşama, da küçük Tarasın uşaklık yılları bırda geçmiş. 1823 yılda anası ölmüş, da bobası hep o yıl evlenviş başka bir karıylan, angısının varmış üç uşaa. Bu analık küçük çocaa pek sert davranarmış. Dokuz yaşına kadar o taa çok tabiatta savaşarmış gezmää, salt büük kakusu       Ekaterina savaşarmış ona yardım etmää. Kakusu pek işlää ürekliymiş, ama o da yakın bir vakıtta evlenmiş da ayırılmış bu ayledän. 1825 yılda, açan Şevçenko tamannamış 12 yaşını, onun bobası da raametli olmuş. Bundan sora o haliz kalmış heptän üüsüz.

          Yaşamasında başlamış zor yıllar. Küçük yaşta o bir çala işlemiş üüredici-dyaçoon yanında, sora da komuşu boyacıların yanında. Taa sora sa çobannık yapmış, popazın hayvannarında sırtmaç da olmuş. Açan üüredici- dyaçoon şkolasında bulunarmış, o üürenmiş okumaa, boyacıların da yanında resim yapmaa. 16 yaşında, 1829 yılda zengin boyar Engelgardın evindä ilkin aşçılık yapmış sora da olmuş izmetçi (kazaçok).        Onun resimcilää havezi git-gidä taa da üüselärmış. Boyar açan görmüş onda bu Alaa vergisini, vermiş onu üürensin ilkin varşavalı bir resimcinin yanına, sora da Peterburga, Şiräev adında büük ustanın yanına. Boş vakıtlarında delikannı resimci anılmış Ermitaj resim galereyasına gidärmiş da orda da orda az başçasında bulunan statuyaları resimnärmiş.Birda o tanışmış kendi vatanından resimci I. M. Soşenkoylan, angısı ukrain yazıcısı Grebenkoylan lafettiktän sora tanıştırmış genç insanı Resimcilär Akademiyasının anılmış konfernţiyasinda Grigoroviçlän hem resimcilärlän Veneţianovlan, Brüllovlan hem yazıcı Jukovskiylän. Bu tanışmaların büük payı olmuş genç Şevçenkonun yaşamasında, zerä bu insannarın yardımınnan o kurtulmuş kulluktan. Jukovskiy grafinä Baranovanın yardımınnan savaşmış kurtarmaa onu boyarından Engelgardtan, angısı koca vakıt kayıllık getirmemiş, ama sora, açan ona ödenmiş o vakıdın parasınnan 2500 rublä, aprilin 22-dä 1838 yılda o brakmış Şevçenkoyu serbestlää. Şevçenko haliz kaybetmişti umudunu, şansora girmişti kär kara düşünmeklerä, ama bu iş olduynan, o bütün ürektän şükür etmiş Jukovskiyä da adamış ona anılmış şiir yaratmasını “Katerinayı”.

          Açan kurtulmuş kulluktan, o başlamış bütün havezinnän işlemää resimcilik uurunda da resimci Brüllovun olmuş sevgili, hatırlı üürenicilerindän biri, taa sora da anılmış resimci Şternberglan da yakınnık kurmuş. Tä onun için 1840-1870 yıllar sayılêr resimci Şevçenkonun yaşamasında hepsindän hatırlı hem bereketli yıllar. Bu yıllarda o başlamış yazmaa şiir dä.

1840 yılda tiparlanmış kiyadı “Kobzar”. O diilmiş pek büük, ama taa sora da tiparlanmış hepsindän büük şiir yaratması “Gaydamaklar”, neredä avtor başlamış derindän annatmaa kendi halkının yaşaması için başka halkların arasında.

1843 yılda resimci kabletmiş “serbest resimci” adını da kendi başına çıkmış Ukraynayı (evelki adı Malorosıya) gezmää. Bu vakıtlar tiparlanmış onun büük şiir yaratmaları “Perebendä” (“Çümbüşçü”), “Topolä” (“Kavak aaçları”), “Katerina”, “Naymiçka” (“Izmetçi”), “Hustoçka”(“Çemberçik”). Butürlü yaratmaları pek üüsek uurda karşılanmamışlar rus Peterburg literatura kritikacıların arasında, kär büük yazıcı Belinskiy da sayarmış malorus literaturasını pek küçük uurda, kimileri sä hiç yakınnık da göstermäzmiş bölä bir literaturanın varlıına.

         Ama      Şevçenko hiç aarlanmamış onnarın yaptıklarına, zerä onun arkasında varmış kendi ukrain halkı, angısı onu üreklendirärmiş bu uurda. 1845-1847 yılların arasında, açan o gezi yaparmış vatanında, Çernigov hem Kiev guberniyasının yaradıcı insannarı ona arka çıkmışlar, da ozamannarda poet yazmış: “Ko bän olayım küülü, sıradan insanın poeti, ama olayım haliz halkımın tarafından poet, bän başka bişey istämeerim”.     

Fedora Arnaut

Neredä geçmiş Tarasın küçüklüü?

Nası analıı ilgilenärdi Tarasa?

Nedän sora gelmiş poeta zoor yıllar?

Nası havez gormüş orda boyar?

Neyi resimnärdı Peterburgta Ermitajda Şevçenko?

Tanıştıynan büük adamnarlar Peterburgta nedän kurtulmuş yazıcı?

Kimä bütün ürektän adamış o şiir yaratmasını “Katerina”?

Kurtulduyca kulluktan neya verilmiş o bütün havezlän?

Angı yılda o tiparlanmış kiyadı “Kobzar”?

Angı kiyatta o taa derindän açıkladı kendi halkın yaşamasını başka halkların arasında?

Açan rus kritikleri kabletmişlär Şevçenkonun yaratmalarını, ne onu taa çok üreklendirärmiş?

Neylän girginnenärmiş Taras?