З чим асоціюється у нас Варшава? Звісно, відразу ми згадуємо, що це столиця Польщі. А що ми знаємо про неї? Про її історію? Чи відомо, що після Другої світової війни це місто пережило і чим заплатило за свою незалежність?
Historyczne centrum Warszawy zostało w 1980 wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Do rejestru zabytków wpisano natomiast m.in. układy urbanistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, cmentarze, parki, ogrody oraz zabytki archeologiczne. W rejestrze zabytków nieruchomych w 2006 wpisanych było ok. 1300 obiektów z obszaru Warszawy[129]. Większość zniszczonych podczas wojny zabytków odbudowano, choć niekiedy zmieniono ich wygląd względem przedwojennego. Do takich budynków należy m.in. Zamek Królewski. Istnieje jednak w stolicy wiele cennych budynków, które przetrwały wojnę bez większych zniszczeń, jak Pałac w Wilanowie, kościół Wizytek i kościół pokarmelicki pw. Wniebowzięcia NMP przy Krakowskim Przedmieściu czy Pałac Prezydencki.
Wielkie miasto, stolica sporego kraju, której centrum zostało całkowicie zrównane z ziemią, a otaczające je dzielnice zamieniły się w las wypalonych kikutów ścian kamienic. Lodowate zimno penetrujące każdy zakątek. Żywność i woda cenne jak życie. Całkowicie martwe kwartały ulic. Tak właśnie dokładnie 72 lata temu wyglądała Warszawa. Po kapitulacji Powstania Warszawskiego aż do tzw. wyzwolenia, od 3 października do 17 stycznia, przez prawie cztery miesiące Warszawa była wymarłą, na poły zamarzniętą pustynią.