Конспект уроку "Zаimki" 7 клас
Dwudziesty piąty mаrcа
Kаtegorie zаimkowe:
Zaimki
Zaimek to odmienna część mowy, która zastępuje jakąkolwiek część mowy (np. rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik) z wyjątkiem czasownika. Pełni ich funkcje w zdaniu. Zaimki odmieniają się przez przypadki, liczby i rodzaj gramatyczny. Odmiana zaimków zależy od tego, jaką część mowy zastępują.
Zaimki przeczące
Zaimki przeczące są używane do budowania zdań zaprzeczonych. W języku polskim stosuje się podwójne zaprzeczenie. Np.: Nigdzie nie byłem.
Zaimki przeczące w większości pochodzą od zaimków pytających: kto → nikt, co → nic, gdzie → nigdzie
Zaimki dzierżawcze
Zaimki dzierżawcze zastępują wyraz, który określa osobę posiadającą przedmiot lub stosunek do innej osoby. Odmieniamy je jako przymiotniki, tzn. zaimek zmienia się zgodnie z rodzajem gramatycznym rzeczownika, jaki następuje po nim.
Odmiana zaimków mój, twój
Krótsze formy (np. ma, me, mej, twe) mają charakter książkowy i są używane rzadko.
Liczba pojedyncza
|
Przypadek |
r. męski |
r. żeński |
r. nijaki |
|
Mianownik = Wołacz |
mój, twój |
moja/ma, twoja/twa |
moje/me, twoje/twe |
|
Dopełniacz |
mojego/mego, twojego/twego |
mojej/mej, twojej/twej |
mojego/mego, twojego/twego |
|
Celownik |
mojemu/memu, twojemu/twemu |
mojej/mej, twojej/twej |
mojemu/memu, twojemu/twemu |
|
Biernik |
mojego/mego, twojego/twego |
moją/mą, twoją/twą |
moje/me, twoje/twe |
|
Narzędnik |
moim/mym, twoim/twym |
moją/mą, twoją/twą |
moim/mym, twoim/twym |
|
Miejscownik |
moim/mym, twoim/twym |
mojej/mej, twojej/twej |
moim/mym, twoim/twym |
Liczba mnoga
|
Przypadek |
r. męskoosobowy |
r. niemęskoosobowy |
|
|
Mianownik = Wołacz |
moi, twoi |
moje/me, twoje/twe |
|
|
Dopełniacz |
moich/mych, twoich/twych |
|
|
|
Celownik |
moim/mym, twoim/twym |
|
|
|
Biernik |
moich/mych, twoich/twych |
moje/me, twoje/twe |
|
|
Narzędnik |
moimi/mymi, twoimi/twymi |
|
|
|
Miejscownik |
moich/mych, twoich/twych |
|
|
Odmiana zaimków nasz, wasz
Liczba pojedyncza
|
Przypadek |
r. męski |
r. żeński |
r. nijaki |
|
Mianownik = Wołacz |
nasz, wasz |
nasza, wasza |
nasze, wasze |
|
Dopełniacz |
naszego, waszego |
naszej, waszej |
naszego, waszego |
|
Celownik |
naszemu, waszemu |
naszej, waszej |
naszemu, waszemu |
|
Biernik |
naszego, waszego |
naszą, waszą |
nasze, wasze |
|
Narzędnik |
naszym, waszym |
naszą, waszą |
naszym, waszym |
|
Miejscownik |
naszym, waszym |
naszej, waszej |
naszym, waszym |
Liczba mnoga
|
Przypadek |
r. męskoosobowy |
r. niemęskoosobowy |
|
|
Mianownik = Wołacz |
nasi, wasi |
nasze, wasze |
|
|
Dopełniacz |
naszych, waszych |
|
|
|
Celownik |
naszym, waszym |
|
|
|
Biernik |
naszych, waszych |
nasze, wasze |
|
|
Narzędnik |
naszymi, waszymi |
|
|
|
Miejscownik |
naszych, waszych |
|
|
Odmiana zaimków jego, jej, ich
Te zaimki nie odmieniają się – mają taką samą formę dla wszystkich rodzajów i przypadków.
Liczba pojedyncza
|
r. męski |
r. żeński |
r. nijaki |
|
jego brat |
jej mama |
jego brat |
|
jego siostra |
jej wnuczek |
jego siostra |
|
jego rodzice |
jej rodzeństwo |
jego rodzice |
Liczba mnoga (wszystkie rodzaje)
|
ich rodzice |
|
ich siostra |
|
ich dziadkowie |
Zaimki wskazujące
Zaimki wskazujące odnoszą się do pojęć lub ich cech, które poznaliśmy wcześniej z kontekstu. Np. zaimki ten, ta, to odmieniamy jako przymiotniki. Używamy ich do wyróżnienia osoby lub przedmiotu z pewnego większego zbioru osób lub przedmiotów.
Odmiana zaimków ten, ta, to
Liczba pojedyncza
|
Przypadek |
r. męski |
r. żeński |
r. nijaki |
|
Mianownik = Wołacz |
ten |
ta |
to |
|
Dopełniacz |
tego |
tej |
tego |
|
Celownik |
temu |
tej |
temu |
|
Biernik |
tego |
tę |
to |
|
Narzędnik |
tym |
tą |
tym |
|
Miejscownik |
tym |
tej |
tym |
Liczba mnoga
|
Przypadek |
r. męskoosobowy |
r. niemęskoosobowy |
|
Mianownik = Wołacz |
ci |
te |
|
Dopełniacz |
tych |
|
|
Celownik |
tym |
|
|
Biernik |
tych |
te |
|
Narzędnik |
tymi |
|
|
Miejscownik |
tych |
|
Zaimek zwrotny się (siebie)
Zaimka zwrotnego łączymy z czasownikami. Używamy go wtedy, kiedy podmiot wykonał czynność sam na sobie, tzn. jeżeli podmiot i przedmiot jest ten sam. Zaimek się nie ma formy mianownikowej i używa się go w tej samej formie w liczbie pojedynczej i mnogiej. Dłuższej formy siebie używamy wtedy, kiedy na zaimek kładziemy nacisk wypowiedzi.
Odmiana zaimka się (siebie)
|
Mianownik = Wołacz |
- |
|
Dopełniacz |
się / siebie |
|
Celownik |
sobie |
|
Biernik |
się / siebie |
|
Narzędnik |
sobą |
|
Miejscownik |
sobie |
про публікацію авторської розробки
Додати розробку