Тема уроку: Сучасний інтер’єр. NOWOCZESNE WNĘTRZА

Мета: формувати інтерес до сучасного інтер’єру , розширити коло лексичного матеріалу з теми будинок, квартира; удосконалювати вміння визначати тему та головну думку твору; перевірити усвідомлення учнів зі змістом тексту; розвивати навички письма, діалогічного мовлення; виховувати позитивне ставлення до польської мови, підтримувати мотивацію до оволодіння польською мовою.

Тип уроку: урок засвоєння та вивчення нового матеріалу.

Обладнання: підручник, зошит,мультимедійна дошка.

Хід уроку

І Організаційний

1. Привітання

Dzień dobry!

Cieszę się że Wаs widzę!

Proszę usiąść!

2. Введення в іншомовну атмосферу

Cztery ściany

Zamknięty w czterech ścianach swojego pokoju.
Wpatrzony w kolorowy kryształ, grający - okno na świat, kpina!
Zżyty ze swoją pracą, nieróbstwem,
pokusą - tym żyjący.
I jakoś tak potulnie, bezpiecznie,
źle, tęskno.
Zdolny do głebokich uczuć, lecz za głęboko schowane - tylko ich podźwięk - echo słyszy.
Dziś zapatrzony, urok, czar, jutro rozsądek? - nierozsądny, głupi, niszczący.
Bo zostaje obrzydzenie, analiza, codzienność, cztery ściany, kryształ.
I rozczarowanie.
I jeszcze ta bariera, blokada, nie w sercu wszystko się rozgrywa, tylko głebiej, głebiej - w sercu tylko echo.
Jak ten płomyk wydobyć, ten krzyk?
Jak wyjść z tych czterech ścian?
Jak nie przez okno świat obserwować, żyć w nim?
Jak znaleźć czar nieulotny - żeby nie dzielić tego życia.
Oddać w całości.

3. Перевірка домашнього завдання

• Sprawdzanie słόwek
• Czytanie i tłumaczenie tekstu
• Sprawdzanie ćwiczeń

4. Повідомлення теми і мети уроку

N dzisiejszym zаjęciu porozmаwiаmy o wspόłczesnym interjeże mieszkаń, а tаkże przypomniemy sobię końcόwki rzeczownikόw w DOPEŁNIАCZU.

II Основна частина уроку

Читання тексту «Polska w Unii Europejskiej »

Kuba: Cześć, wczoraj wieczorem rozmawiałem przez Skype’a z Olą ze Stryja. To ta dziewczyna, co z nami jeden rok chodziła do gimnazjum w Krakowie. Teraz jest znowu w Ukrainie. Paweł: No i jak tam u niej? Kuba: Niby w porządku. Tylko powiedziała, że jej klasa powinna przygotować referat na temat Polski w Unii Europejskiej. Ona teraz szuka ciekawych materiałów. Agnieszka: Rozumiem dlaczego ona. Przecież ma doświadczenia z pobytu w Polsce. Kuba: No, właśnie. Uważam, że koleżance należy pomóc. Paweł: Oczywiście. A czy ona podała jakieś konkretne pytania, czy tak ogólnie? Leszek: Moim zdaniem dobrze by było przeprowadzić z jej klasą taką telekonferencję przez Skype’a na temat Polski w UE. Magda: Słusznie. Też byłaby dobra okazja dla naszej klasy, żeby zapoznać się z ich klasą. Ja bym chętnie pojechała do Ukrainy. Kuba: Mam dobre doświadczenia z wyjazdów do Ukrainy. Byłem tam z moją klasą krakowską i z rodzicami też. Mikołaj: Ukraina też dąży do członkostwa w Unii. Polska bardzo nam pomaga, przekazując swoje doświadczenia. 100 Grzegorz: Tak, w 2014 roku została podpisana umowa stowarzyszeniowa Ukrainy z UE. Agnieszka: O, widzicie! Czyli tematów do nawiązania kontaktów i rozmowy przez Skype’a jest pod dostatkiem. Agata: Dobrym tematem może być przepływ osób w ramach Unii. W ubiegłym roku z rodzicami i kuzynką byliśmy we Włoszech. Jechaliśmy tam przez Słowację, Węgry, Austrię. Tyle granic i nikt nam nie sprawdzał dokumentów. Grzegorz: Ponieważ Polska weszła do strefy Schengen. Kiedyś Ukraina także będzie członkiem tego układu. Kuba: Oby! Byłoby wspaniale wyskoczyć sobie do Lwowa na obiad i wrócić wieczorem bez koszmarnych kolejek na granicach... Kamila: Bycie razem w Unii daje wiele możliwości, np. wymiany na studiach, wspólnych projektów, to też – tak myślę – trochę takie wspólne myślenie, wspólne wartości, jakby jedna rodzina... Borys: Idealizujesz trochę. Unia też ma swoje problemy, są lepsi i gorsi – „Europa dwóch prędkości”... Wielka Brytania wyszła z Unii. O solidarności trudno mówić, gdy każde państwo myśli tylko o swoich interesach... Biurokracja straszna. Terroryzm. Ideologia taka jakaś... – nie każdemu pasuje. Uchodźców pełno... Kamila: Tak, ale dla zwykłego obywatela Unii to są sprawy drugorzędne, albo w ogóle go to nie obchodzi. Popatrz – jedziesz, dokąd chcesz, bez ograniczeń możesz pracować, studiować, zakładać firmy, zwiedzać, tanie linie lotnicze pozwalają wyskoczyć na weekend do Aten na przykład, na wakacje udać się do Hiszpanii. Kuba: Popatrzcie, ile Polska zyskała na wejściu do UE, to zupełnie inny kraj. Rodzice opowiadali, jak to było przed Unią – trochę tak, jak opowiadała Ola o Ukrainie. Samo dążenie do europejskich struktur jest już impulsem do zmian (ale mi się mądrze powiedziało! Ha!). Słowem – należy opowiedzieć o relacjach Polski z UE i korzyściach. Leszek: Do tej rozmowy dodałbym kwestię głównych instytucji unijnych i ich współpracę z naszym krajem. Zresztą, naszą dumą narodową jest to, że na czele Rady Europejskiej dwie kadencje z rzędu stoi Polak Donald Tusk. Magda: Jak dobrze pamiętam, Polska wraz ze Szwecją zainicjowała program Partnerstwo Wschodnie na rzecz pomocy dla Ukrainy i innych państw Wspólnoty Niepodległych Państw. To program w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa. Paweł: Minęło już 13 lat, jak Polska jest członkiem Unii Europejskiej. Zauważalne są owoce naszego członkostwa. Przede wszystkim to widać z sieci autostrad, nowych muzeach i salach koncertowych zbudowanych ze środków unijnych. Środki unijne płyną... Wojtek: Ale musimy płacić składkę członkowską. Wiem, że więcej dostajemy, ale to się kiedyś skończy. Mój tato jest eurosceptykiem – mieszkał trzy lata w Brukseli. Jurek: Nie marudź. Popatrz, jak zmieniły się nasze miasta, miasteczka, wsie! Rolnicy dostają dopłaty, jest mnóstwo projektów unijnych, z których można ko- 101 rzystać, o – nawet u nas w szkole chyba z pięć osób ma stypendium dla zdolnych uczniów – ze środków unijnych. A nasza wymiana z Hiszpanią? A remont sali gimnastycznej? A nowe tramwaje, autobusy, pociągi, linie kolejowe? Zyski przewyższają straty! Agatka: Moim zdaniem, warto zwrócić uwagę na reformy, których dokonała Polska na drodze do UE. A zagrożenie utraty własnej tożsamości narodowej to straszenie bez sensu. Jak ktoś ma tożsamość, godność, dumę narodową, to jej nie straci za parę euro. Kuba: A tak. Słyszałem, że wielką rolę odegrał nasz parlament. Ponieważ należało zmienić ustawodawstwo tak, żeby było spójne z europejskim. Mikołaj: Ciekaw jestem, czy tak dobrze, jak Polacy, żyją Bułgarzy, Czesi czy Słowacy? Albo Rumuni. Grzegorz: O ile pamiętam, to Bułgaria i Rumunia nieco później stały się członkami Unii. Kuba: Dokładnie. W 2007 roku. A my razem z 9 innymi w 2004 – czy 2005 – nigdy nie pamiętam... Paweł: W 2004! 1 maja! Moja mama się śmieje, że co roku świętujemy wejście Polski do UE. Słuchajcie, ważnych tematów jest bardzo dużo, ale na naszą pierwszą rozmowę przez Skype’a musimy wyłonić kilka zagadnień. Mikołaj: To może z Olą i jej kolegami z klasy omówmy sprawy związane z głównymi instytucjami UE, z historią powstania Unii i członkostwem Polski? Paweł: O! To do dzieła! I będziemy mieli gotowy materiał na konkurs wiedzy o UE.

Бесіда з учнями

Odpowiedz na pytania.

1. W jakim celu Ola zbiera materiał na referat?

2. Jaki jest temat referatu?

 3. Dlaczego właśnie Ola powinna przygotować referat?

 4. Dlaczego koledzy Kuby postanowili pomóc swoim rówieśnikom z Ukrainy?

5. Jaki jeszcze pomysł ma Magda?

6. W jaki sposób podróżują obywatele UE po krajach członkowskich strefy Schengen?

7. Jaki pomysł ma Kuba, jeżeli znikną kontrole na granicy z Ukrainą?

 8. Czy Ukraina wchodzi do strefy Schengen?

9. Jakie możliwości otwiera dla obywateli bycie w Unii?

 10. W którym roku Polska przystąpiła do Unii Europejskiej? Jakie jeszcze kraje z Europy Środkowo-Wschodniej weszły w skład UE? Kiedy?

 11. Co to jest Partnerstwo Wschodnie? Czemu służy?

 12. Czy są w Polsce eurosceptycy?

13. Czy Ukraina dąży do członkostwa z Unią Europejską?

14. Jak sądzisz, czy dojdzie do zorganizowania telekonferencji z klasą Oli za pomocą Skype’a? 15. Jakie kwestie proponują omówić licealiści warszawscy z kolegami z Ukrainy?

Вивчення граматичного матеріалу

O końcówkach dopełniacza liczby pojedynczej
rzeczowników męskich 

Porównajmy przykłady:

1. Życzę miłego wieczora (po zakończeniu telewizyjnych "Informacji").

2. Oto inne propozycje dzisiejszego wieczoru (z zapowiedzi spikera TVP).

3. Mimo monstrualnego korku przejazd ulicami Krakowa nie był utrudniony (z komunikatu radiowego o sytuacji na drogach).

4. Opony w moim samochodzie terenowym są z kauczuka (z programu telewizyjnego).

Spośród wyróżnionych za poprawne można uznać jedynie obie formy rzeczownika wieczór: wieczora//wieczoru), czyli przykłady 1. i 2., natomiast forma dopełniacza w przykładzie 3. powinna brzmieć korka, a w 4. - kauczuku.

Skąd się wzięły te trudności? Przyznaję - sprawa jest dosyć skomplikowana i niełatwo określić jednoznaczne reguły. Wybór tej właściwej końcówki zależy bowiem od wielu czynników. Po pierwsze - od rodzaju gramatycznego (nas interesują tylko rzeczowniki rodzaju męskiego), a także od czynników morfologicznych (czyli zakończenia tematu fleksyjnego, końcówki fleksyjnej lub przyrostka) oraz od znaczenia.

W dopełniaczu liczby pojedynczej rzeczowniki rodzaju męskiego, np. ten szary dobry pan, kot, robotnik, korek, stół, kauczuk, kolega, stażysta¹ mogą mieć jedną (tylko czasami dwie) z czterech końcówek:

-a: pana, kota, robotnika, korka;
-u: stołu, kauczuku;
-i: kolegi;
-y: stażysty, poety.

• Rzeczowniki rodzaju męskiego z końcówką a w mianowniku (kolega, stażysta} w dopełniaczu liczby pojedynczej mają końcówkę -i lub -y: kolegi, stażysty.

Kłopoty są ze stosowaniem końcówek -a, -u, ale - jak wspomniałam - nie ma ścisłych reguł.

Oto niektóre tylko zasady², które pomogą pozbyć się wielu trudności:

• Końcówkę -a (częstszą) w dopełniaczu liczby pojedynczej mają następujące rzeczowniki rodzaju męskiego:

- wszystkie żywotne (pana, dziadka, mędrca, chłopca, lwa, kota, słonia);

- nazwy narzędzi (młota, śrubokręta, telewizora), naczyń (garnka, słoika), miar i wag (metra, kilograma), liczb (tysiąca, miliona), miesięcy (marca, grudnia), nazwy części ciała (nosa, zęba), tańców i gier (oberka, swinga, tenisa), owoców i grzybów (banana, maślaka), nazwy marek fabrycznych (fiata, opla).

Wyjątki: wołu, bawołu (rzeczowniki żywotne).

• Końcówkę -u (rzadszą) w dopełniaczu liczby pojedynczej mają następujące rzeczowniki rodzaju męskiego:

- nieżywotne pochodzenia obcego (teatru, kauczuku, komiksu, weekendu);
- abstrakcyjne (bólu, śmiechu, gniewu, daru);
- zbiorowe i materialne (rządu, lasu, cukru);
- skrótowce (idę do LOT-u; do PAN-u).

Uwaga!

1. Bywa, że wybór końcówki -a lub -u w dopełniaczu liczby pojedynczej wskazuje na różnice znaczeniowe, np. przypadka (forma przypadka - w znaczeniu gramatycznym) - przypadku (Nie było takiego przypadku choroby - w znaczeniu <pojedyncza postać>).

2. Czasem, gdy kryteria wyboru końcówki są sprzeczne, uznaje się poprawność obu form, np. wieczora - wieczoru; poranka - poranku; przystanka - przystanku.

3. Rzadziej używane rzeczowniki, a więc rzadziej stosowane formy (np. longplaya, zwiastuna, dziegciu) radzę sprawdzać w słowniku.

O końcówkach dopełniacza liczby mnogiej
rzeczowników męskich

Oto zanotowane ostatnio przykłady:

1. Czasem kompozytor odchodzi od przeboi (z programu telewizyjnego).
2. Zgadzasz się co do dziei filmu? (z telewizyjnego wywiadu z reżyserem).
3. Ciężar płaszcza króla Jana III Sobieskiego świadczy, że życie króli nie było łatwe (z programu telewizyjnego).
4. Spółdzielnia Wielobranżowa "RÓW". Wytwórnia Paluszek Solonych (z naklejki opakowania ze słonymi paluszkami).

W Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN¹ za jedynie poprawne uznane są w dopełniaczu liczby mnogiej formy: przebojów, palców, dziejów, królów (gdy dotyczy monarchów²). Mechanizm powstania błędów w tych przykładach wynika z nietrafnego wyboru końcówki.

Jest jednak niezwykle trudno przedstawić obraz sytuacji w obrębie dopełniacza liczby mnogiej. Jan Tokarski tak opisał ten stan: Przypomina on nie tyle uporządkowany węzeł komunikacyjny, ile kłębowisko pasażerów na ruchliwym dworcu autobusowym, gdzie zagubiono rozkład jazdy. Bywalcy jeszcze jako tako sobie radzą, ale przygodni pasażerowie, szczególnie z dalszych stron, tracą głowę³.

W takim razie kilka reguł, chociaż - w razie wątpliwości - zawsze doradzam korzystanie ze słownika!

Rzeczowniki rodzaju męskiego w dopełniaczu liczby mnogiej mogą przybierać końcówki -ów, -i, -y lub formę bezkońcówkową:

• Te wyrazy, które mają temat zakończony na spółgłoskę twardą, przyjmują w D. l. mn. końcówkę -ów, np. kłopotów, paluszków, panów, ptaków, stołów.
• Rzeczowniki z tematem zakończonym na spółgłoskę historycznie miękką (tzw. stwardniałą), czyli -c, -cz, -dz, -dż, -rz, -sz, -ż, -l przybierają w D. l. mn. końcówkę -y lub -ów, np. działaczy, bandaży (rzadko bandażów), pisarzy (przestarzały pisarzów), chłopców, palców, balów (zabawa taneczna), ale: bali (pień drzewa).
• Rzeczowniki męskie zakończone na spółgłoskę miękką najczęściej przyjmują końcówkę -i, np. gości, koni, leni, dni.
  Uwaga! W nazwach osób zakończonych na spółgłoskę miękką występuje końcówka -ów, np. uczniów, przechodniów, więźniów. Także w grupie wyrazów z tematem zakończonym na spółgłoskę miękką -j częściej pojawia się końcówka -ów, np. przebojów (por. przykład cytowany wyżej), dziejów, krajów, ale czasem obie końcówki uznawane są za poprawne, np. napoi (wymawiamy: napoji) albo napojów, pokoi (wym. pokoi) albo pokojów, tramwajów (w języku potocznym również forma tramwai).
• Rzeczowniki męskie zakończone na -anin: (chrześcijanin, mieszczanin, Amerykanin, dominikanin) przybierają w D. l. mn. formę bezkońcówkową, np. chrześcijan, mieszczan, Słowian, wilnian, wrocławian lub końcówkę -ów, np. Amerykanów, dominikanów, Meksykanów.

                                Закріплення вивченого матеріалу

ĆWICZENIE 31

Ułóż zdania z podanymi w ramce czasownikami. Pamiętaj, że wymagają one Biernika.

 mieć, lubić, jeść, pić, kupować, czytać, znać, oglądać, prosić, zamawiać, zwiedzać

ІІІ Заключна частина

1. Підсумки уроку
   • «Сьогодні я дізнався/дізналася про…»
   • «Мені сподобалося…»
2. Домашнє завдання
   • Перекласти текст «Polska w Unii Europejskiej»
   • Вправа 32, ст.120 – письмово

   3. Оцінення учнів