Презентація турецькою "Tekerleme nedir?"

Tekerleme nedir?Polozok Dariia

Tekerlemeler nedir. Tekerlemeler, söz, sözcük ve seslerin benzerliklerinden faydalanılarak söylenen, yarı anlamlı, hoş cümlelerdir. Ölçülü ve kafiyeli olan basmakalıp sözler denebilir. Tekerlemeler bir çeşit söz cambazlığıdır. Hayal ürünü oldukları için yarı anlamlı bazen tamamen anlamsız olabilirler. Tekerlemeler, kalıp olarak kullanılan sözlerdir.

«Beyaz show» programından tekerlemenin örneği dinleyelim

Akıcı konuşmamızı geliştirmek için tekerlemeleri kullanabiliriz. Diksiyon Çalışmaları İçin Tekerleme Örnekleri Sason’un susuz sazlıklarında sadece soğanla sarımsak yetişebileceğini söyleyen Samsunlu sebzecilerin sözüne sizler de sessizce ve sezgilerinize sığınarak inanabilirsiniz. Kırk kırık küp kırkının da kulbu kırık kara küp. Şu dağda beş boş eşek, beşi de bez yüklü besili beş boz eşek. Mehmet’in mercan tesbihini imamelemeli mi, imamelememeli mi? Bir berber bir berbere bre berber gel beri beraber bir berber dükkanı açalım, demiş.

«Bir varmış, iki yokmuş… Evvel zaman içinde kalbur saman içinde…»Türk edebiyatında ilk tekerleme örneklerine XI. yüzyıldan itibaren rastlanır. Divan-ü Lügatit Türk adlı ilk ansiklopedimizde bazı tekerlemeler yer almıştır. Bazı yörelerde halk âşıklarının karşılıklı atışmaları, bu atışmalarda verilen bazı hazır cevaplar da tekerleme kabul edilmektedir. Tekerlemeler çoğunlukla masalların çeşitli bölümlerinde, çocuk oyunlarında; birbirine benzer, birbirini çağrıştıran kelimelerden türetilen tekerlemeler güncellenebilmekte ve bu sayede sürekli yenilenebilmektedir.

Karagöz. Halk Edebiyatı ürünlerinden Karagöz, Orta oyunu ve meddah hikâyelerinin vazgeçilmez figürlerinden olan tekerlemeler çesitli törenlerde, kandillerde, ramazan ayında iftar ve sahurlarda hala kullanılmaktadır. Genellikle çocuk folklorunda hoşça vakit geçirmek, konuşma kabiliyeti kazanmak, oyunlarda eş ve ebe seçmek için bu yola başvurulur. En çok çocuk oyunlarında, masalların baş, orta ve sonunda söylenirler. Yöreye göre değişik isimle de söylenirler. Doğu Anadolu’da döşeme, Güney Anadolu’da sayışma denir. Karagöz ve orta oyununda muhavere, çocuk oyununda ebe, çıkarmada ise sayışma diyebiliriz.

Bir daha örnek vereyim, video izleyelim:

Bir varmış; bir yokmuşEvvel zaman içinde. Kalbur saman içinde. Develer tellal iken. Pireler berber iken. Ben dedemin beşiğini tıngır mıngır sallarken…Masal masal mat atar,İki tilki ot satar. Bindim deve boynuna,gittim Halep yoluna. Halep yolu gül pazar;içinde tilki gezer. Tilki beni korkuttu,kulağını burkuttu. Metel metel mengi çatalİki sıçan kıç atar. Bindim uzun boyunaÇıktım Halep yoluna. Halep yolu sarp Pazarİçinde maymun gezer. Maymun beni korkuttu. Masal masal maliki. Oğlu uşağı on ikiiki sıçan çatladıDamdan dama atladıBiri boz biri kara. Bindim bozun boynunaÇıktım halep yoluna. Halep yolu ne gezer?

Dikkatiniz için teşşekür ederim!